Wieś Babice

daw. Babice nad Sanem) – wieś (dawniej miasteczko) w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przemyskim, w gminie Krzywcza. Leży nad rzeką San.

Dobra tabularne Heleny i Józefa Jaruzelskich, położone w 1905 roku w powiecie przemyskim Królestwa Galicji i Lodomerii.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.

Historyczne nazwy ; Babicze oppido 1484, Babycza 1489, Babicza 1508, Babica 1772. Od 1340 do 1772 ziemia sanocka, województwo ruskie, miasto lokowane na prawie magdeburskim w II poł. XV wieku(nm. Babitz). Do 1914 gmina Krzywcza, pow. przemyski, pow. podatkowy Przemyśl, austriacka Prowincja Galicja.

Ponoć już w 1416 r. pierwszy wójt Sobek Lach bronił miasteczko przed Tatarami. W latach następnych przez nich napadane i palone uległo całkowitemu zniszczeniu. W 1479 r. Jan Kmita z Dubiecka sprzedał Babice kasztelanowi lubuskiemu Dobiesławowi Kmicie, którego syn Stanisław Kmita Woj. ruski odbudował miasteczko po roku 1508. Jego następcą był Piotr Kmita, kasztelan krakowski, właściciel Bachowa, Leska, Wiśnicza, jeden z najbogatszych i bardziej wpływowych ludzi ówczesnej Polski. Już w tym okresie miejscowość posiadała wodociągi. Babice uzyskały duże znaczenie handlowe. W 1553 r. król Zygmunt August nadał tutejszym mieszczanom przywilej wolności od ceł na komorach i stanowiskach królewskich, rozszerzony przez Stefana Batorego. Po śmierci Piotra Kmity i jego żony Barbary z Herbutów część dóbr otrzymał Jerzy Stadnicki syn Mikołaja i Katarzyny z Mniszchów, który odsprzedał w 1588 r. Bachów wraz z Babicami Stanisławowi Tarnowskiemu. W 1602 r. Tarnowscy sprzedali te dobra Janowi Tomaszowi Drohojowskiemu, od którego nabył je jego szwagier Mikołaj Wolski. W 1624 r. okolice Babic jeszcze raz spustoszyli Tatarzy zabierając wielu mieszkańców w jasyr. W 1645 r. klucz bachowski z Babicami otrzymał Felicjan Grochowski, kasztelan przemyski, którego syn odstąpił dobra Ossolińskim. Później w 1643 r. sejm zezwolił na składowanie win węgierskich w Babicach. W 1653 r. na apel Jana Kazimierza sejmik w Sądowej Wiszni uchwalił wystawienie z ziemi sanockiej jednego konnego żołnierza od każdych 12 łanów, a jednego pieszego – od każdych 20 domów w miastach. Babice wystawiły wtedy jednego piechura. Po "Potopie szwedzkim" w Babicach zostali osadzeni schwytani wcześniej do niewoli żołnierze szwedzcy (prawdopodobnie Finowie) którzy nigdy nie byli chłopami pańszczyźnianymi. Po ich pobycie w Babicach pozostała nazwa topograficzna "Na Szwedach", znajdująca się na wysokości Zawady po drugiej stronie Sanu w kierunku wschodnim. Później właścicielami miasteczka byli kolejno Grabieńscy, Gorzkowscy, Pinińscy i w roku 1876 Zdzisław hr. Dembiński. W drugiej połowie XVIII w. w związku z wybudowaniem nowego traktu z Krosna i Dynowa do Przemyśla rola Babic zwiększyła się. Odbywały się tu głównie jednodniowe jarmarki na bydło, drób i jaja – w dniach 6 I, 4 V, 24 VIII, 25 IX. Dnia 2 XI 1848 r. spłonął drewniany ratusz, a wraz z nim wszelkie księgi miejskie, dokumenty i przywileje. Pod koniec XIX w. miasteczko podupadło, ludność utrzymywała się z rolnictwa i żeglugi na Sanie.

Na wzgórzu pokrytym resztkami parku krajobrazowego, w zachodniej części Babic, zachował się zespół dworski z 2 połowy XIX w. obejmujący: drewniano-murowany dwór, murowany spichlerz oraz murowaną kuźnię dworską z oryginalnymi "skręcanymi" kolumnami portyku. Dwór został wybudowany za czasów hr. Dębickiego, następnymi właścicielami była rodzina Jaruzelskich, a po nich Jadwiga Jarosz-Radomska.

Powiązane