Cerkiew Greckokatolicka pw. św. Kosmy i Damiana w Bartnem

Wieś Bartne założona na prawie wołoskim w XVI wieku może poszczycić się dwiema cerkwiami. Jedna z nich - greckokatolicka - stoi na wzniesieniu po lewej stronie drogi. Wzniesiona została w 1842 roku. Obecnie jest ona filią Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu. Eksponowane są tu zbiory łemkowskiej sztuki cerkiewnej i ludowej. Jest drewniana, trójdzielna, z wieżą słupowo-ramową. Wewnątrz można obejrzeć kompletny ikonostas z XVIII wieku, ołtarz boczny z 1797 roku oraz cenne ikony "Matka Boska z Dzieciątkiem" i Chrystua w typie Pantokratora.

    Cerkiew zbudowano w konstrukcji zrębowej, orientowana, trójdzielna o pomieszczeniach na rzucie kwadratu. Prezbiterium zamknięte prostokątnie z zakrystią od północy, szersza nawa i babiniec znajdujący się częściowo pod wieżą. Nad nawą dach namiotowy łamany, nad sanktuarium trójspadowy. Wieża konstrukcji słupowo-ramowej, o pochyłych ścianach, z pozorną izbicą zwieńczona kopulastym hełmem z pozorną latarnią. Podobne zwieńczenia wieżyczek nad nawą i prezbiterium. Wieżę otacza zachata. Dachy i ściany kryte gontem.

    Wnętrze nakrywają stropy płaskie ozdobione polichromią ornamentalną, w nawie z fasetą. Chór muzyczny ma formę galeryjki w kształcie litery C nadwieszonej na rysiach. Wyposażenie jest niekompletne. Najcenniejszym jego elementem jest późnobarokowy ikonostas z XVIII wieku z ikonami namiestnymi znacznie starszymi niż sam ikonostas, bo datowanymi na XVI wiek. Znajdujący się w nawie ołtarz boczny z ikoną Ukrzyżowania pochodzi z roku 1797. W babińcu umieszczono odrzwia z malowanymi wizerunkami Piotra i Pawła z nieistniejącej cerkwi w Nieznajowej z 1780.

    Powiązane